(word) :: wbuyweb

تفسیر سوره نور (word) 13صفحه

عموتن :تفسیر سوره نور

فالب بندی :word

تعداد صفحات :13

محتویات

نور بودن خدا

شرح کلی

شرح تفصیلی

نگاه علامه طباطبایی و تقسیم نور

وجود، یعنی نور

نور قائم به ذات و نور قائم به غیر

علم موجودات به خداوند تعالی

حاصل سخن آنکه

منابع

قسمتی از متن

خدا، یگانه ‏حقیقت هستی از تفسیر سوره نور

نور بودن خدا

اللّه‏ُ نُورُ السَّمواتِ وَ الأرضِ مَثَلُ نُورِهِ کَمِشْکوةٍ فِیها مِصْباحٌ الْمِصْباحُ فی زُجاجَةٍ الزُّجاجَةُ کَأَنَّها کَوْکَبٌ دُرِّیٌّ یُوقَدُ مِنْ شَجَرَةٍ مُبارَکَةٍ زَیْتُونَةٍ لا شَرقیَّةٍ وَ لا غَربیّةٍ یَکادُ زَیْتُها یُضییُء، و لَو لَم تَمسَسْهُ نارٌ نورٌ عَلی نورٍ یَهدِی اللّه‏ُ لِنورِه مَن یَشاءُ وَ یَضرِبُ اللّه‏ُ الأَمثالَ لِلناسِ و اللّه‏ُ بِکُلِّ شی‏ءٍ علیمٌ.«آیه 35»

شرح کلی:

در شرح و تفسیر این آیه که یکی از زیباترین و عمیق‏ترین آیات قرآن کریم می‏باشد، و دو آیه پس از آن که به یک معنا ادامه همین آیه‏اند، دیدگاهها و نکات بسیاری از سوی شارحان و مفسّران قرآن ارائه شده است و هر یک بر اساس شیوه تفسیر و مبانی معرفتی خود به تفسیر آن پرداخته‏اند. ژرفای فهم حقیقت بزرگی که در این آیه نهفته است و گستره معارفی که از این آیه برمی‏خیزد از یک سو، و نگاههای متفاوتی که در ترسیم و تبیین چنین حقایقی در میان مشرب‏های مختلف کلامی و تفسیری و فلسفی وجود دارد، در شرح آیه‏ای که نام این سوره نیز از آن گرفته شده، اختلاف یادشده را طبیعی می‏نماید. این آیه، افزون بر تشبیه‏ها و تمثیل‏های چندی که در ترسیم مثال بزرگ‏ترین حقیقت هستی و در واقع اساس هستی یعنی همه هستی، در خود جای داده، نخستین فراز آن، یعنی جمله شریفه «اللّه‏ نور السموات و الارض» حقیقتی بسیار عمیق و گسترده را بازگو کرده است که دریافت متن واقعیت آن و دستیابی به عمق آن برای عموم بسیار دشوار بلکه ناممکن است و جز اندکی اولیای الهی که دعای «ربّ أرنی الأشیاء کما هی» آنان اجابت شده و حقایق هستی را به دیده دل دیده‏اند و به نور «نورالانوار» روشن شده‏اند، درک حقیقت این فراز در دسترس دیگران نیست. درک آن گویا تنها در دسترس کسانی است که بدون فاصله، در آیه بعد، از آنان به عنوان انسان‏هایی یاد کرده است که هیچ چیز نمی‏تواند آنان را از تسبیح و ذکر خدا و حصول معرفت عملی باز دارد. تو گویی پس از آن همه دستور و رهنمود که در هدایت به سوی رفتار درست و اصلاح سلوک و روابط اجتماعی و پاک داشتن ظاهر فضای زندگی و جامعه و بستن زبان و گوش و چشم بر حرام، در آیات گذشته سوره، خوانده‏ایم، آن همه احکام ظاهری شریعت مقدس، همه برای این است که اینک بتوانیم چشم دل به روی خورشید هستی‏بخش و تنها حقیقت هستی باز کنیم و شعاع‏هایی از حقیقت بزرگ «اللّه‏ نور السموات و الارض» را بر جان و دل و دیده معرفت‏بین خویش بتابانیم. آنان که زبان خویش به سخن ناروا در باره این و آن باز می‏کنند و حتی از نسبت ناروا به همسر پیامبر(ص) دوری نمی‏کنند و آنان که گوش خود را به چنین نارواهایی می‏سپارند و دم فرو می‏بندند و اعتراضی نمی‏کنند و آنان که چشم سر از حرام باز نمی‏دارند و دامن خویش آلوده می‏سازند، چگونه می‏توانند چشم و گوش را به این حقیقت یگانه هستی باز کنند و هستی را همه سراسر «نور» ببینند. و یا چگونه زبان‏شان می‏تواند شب و روز، زمزمه تسبیح حق گوید و در خانه‏هایشان جز نام و یاد «اللّه‏» که نور هستی است بر زبان نیاید.

فراز نخست آیه که محور اصلی آن است، همان جمله «اللّه‏ نور السموات و الارض» می‏باشد. سپس مثالی زیبا و گویا برای نور الهی آورده است، آنگاه به این اصل قرآنی اشاره می‏کند که خداوند هر کس را بخواهد و در واقع شایسته بداند به نور خویش هدایت می‏کند، پس از آن تأکید می‏کند که خداوند مثال‏ها را برای مردم می‏زند. و در پایان نیز بر علم خداوند به همه هستی تأکید می‏ورزد. چنان که اشاره شد مباحث پردامنه و احتمالات گسترده‏ای در شرح آیه به ویژه مثال آن، آمده که طبعا پرداختن به همه آنها بسی فراتر از حوصله این نوشتار است. لذا چاره‏ای جر بسنده کردن به اجمال سخن نیست. تنها مراجعه به تفسیر کبیر فخر رازی نشان می‏دهد که چقدر در باره این آیه سخن رفته است.(1)

نکات ادبی:

مشکوة: به گنجه و طاقچه‏ای دیواری گفته می‏شود که چیزهایی چون چراغ روشنایی در آن گذاشته می‏شد. در واقع چراغدان داخل دیوار بوده است.

مصباح: به چراغ و وسیله روشنایی بزرگ و پرنور گفته می‏شود.

زجاجة: زجاج به معنای شیشه است. اضافه شدن «تاء» برای دلالت بر یکی بودن آن می‏باشد. منظور از زجاجة در اینجا، حبابی شیشه‏ای است که به قندیل معروف است.

کوکب: به معنای ستاره است که با وصف «درّی»، منظور ستاره بزرگ و پرنوری خواهد بود که در آسمان انگشت‏شمار است.

یُوْقَد: فعل مضارع مجهول است و مصدر آن «ایقاد» به معنای آتش‏زدن و شعله‏ور ساختن می‏باشد. پس «یوقد» یعنی افروخته و شعله‏ور می‏شود.

زیتونة: همان درخت زیتون است.

یَکاد: از فعل‏هایی است که نزدیکی زمان وقوع کاری را می‏رساند. پس می‏توان آن را به «نزدیک است» معنا کرد.

زیت: به معنای روغن است و ضمیر «ها» به «زیتونة» برمی‏گردد.

دو کلمه مصباح و زجاجة، که هر دو ابتدا بدون «الف» و «لام» آمده و سپس با آن، به این خاطر است که وقتی کلمه‏ای نخست به صورت نکره ذکر شود، برای بارهای بعد، با الف و لام خواهد آمد چرا که با همان یک بار، در ذهن شنونده یا خواننده، سابقه یافته و آوردن «الف» و «لام» برای نشان دادن همان سابقه است؛ یعنی این مورد همان است که پیشتر «ذکری» از آن رفته بود. در ادبیات به چنین الف و لامی، الف و لام عهد ذکری می‏گویند. چگونگی جمله‏بندی و ترکیب آن را در پاورقی آورده‏ایم.(2)

شرح تفصیلی:

* اللّه‏ُ نُورُ السمواتِ و الاْرضِ

مفهوم ظاهر آیه روشن است؛ خداوند نور آسمان‏ها و زمین است. اما همین فراز که نقطه محوری آن «نور» است و نسبت آن به خداوند تبارک و تعالی بیشترین نگاهها را متوجه خود ساخته و تحلیل‏ها و برداشت‏های متعددی را پیش روی مفسّران و شارحان آیه قرار داده است. بنابراین اختلافی در ارائه مفاهیم این فراز وجود ندارد؛ سخن در بیان منظور و مصداق آن و چگونگی نسبت نور به خداوند است. آیا این نسبتی مجازی و از باب تشبیه است یا حقیقی و واقعی؟ جمع زیادی از مفسّران که مشربی کلامی دارند و از منظر محدود علم کلام به تفسیر آیه نشسته‏اند، آن را امری مجازی و از سرِ تشبیه و مانندنمایی شمرده‏اند ولی کسانی که با دیدی فلسفی عرفانی به شرح آن پرداخته‏اند آن را حقیقی و از سر حقیقت‏نمایی دانسته و بر آن سخت تأکید جسته‏اند. اینان نه خود را گرفتار تأویل و برگردان کلمه «نور» به مفاهیمی چون «منوّر»، «مدبّر»، «مزیّن» و «ذوالنّور» کرده‏اند و نه آیه را به وادی مجازگویی و استعاره کشانده‏اند.

مناسب می‏نماید پیش از بازگویی آنچه در شرح آیه درست به نظر می‏رسد، پاره‏ای احتمال‏ها و گفته‏های یادشده را، هر چند به اختصار، بازگو کنیم تا فرق میان گفته‏ها و جایگاه معنا و تفسیری که پذیرفته‏ایم بیشتر آشکار شود.

1ـ برخی روایات ـ چنان که بازگو خواهد شد ـ منظور از نور را هدایت الهی شمرده و نور را به معنای «هادی» گرفته است. این سخن از «ابن‏عباس» نیز نقل و به بیشتر مفسّران نسبت داده شده است.(3) اینکه به هدایت، نور گفته شود امری رایج است و در قرآن نیز چنین کاربردی وجود دارد. چنان که بارها به قرآن کریم نیز، نور گفته شده است.

فخر رازی که از مفسّران بنام در میان سنّی‏ها است، ضمن برشمردن احتمال‏ها و گفته‏هایی چند، این معنا را پذیرفته و شاهد سخن را فراز دیگر آیه می‏داند که باز از «نور» سخن رفته است: «یهدی اللّه‏ لنوره من یشاء». به گمان این مفسّر، کلمه در هر سه مورد «نورالسموات» و «مثل نوره» و «لنوره» به یک معنا و مراد است. از این‏رو، فراز یادشده را شاهد سخن خویش شمرده است.

دانلود فایل >>>

سایر محصولات :
پاورپوینت رویکرد نوین به مدیریت(ارزشیابی عملکرد کارکنان ) -35 اسلاید

عنوان : پاورپوینت پاورپوینت رویکرد نوین...

پاورپوینت مدیریت واندازه گیری عملکرد -47 اسلاید

عنوان : پاورپوینت...

تفسیر سوره نور (word) 13صفحه

عموتن :تفسیر سوره...

سمینار درس کاربرد فناوری اطلاعات پزشکی (word) 50 صفحه

عنوان :سمینار درس کاربرد...

زندگی نامه سعدی (word) 12 صفحه

عنوان :زندگی نامه...

تحقیق درباره مولانا (word) 31 صفحه